Wahania nastroju podczas okresu – czym są spowodowane i jak je oswoić?
Tuż po owulacji z każdym kolejnym dniem możesz odczuwać wahania nastroju. Im bliżej okresu, tym są one bardziej dokuczliwe. Jeśli uniemożliwia Ci to codzienne funkcjonowanie – skonsultuj się z lekarzem. Jeśli jednak zmienność samopoczucia nie jest aż tak silna, lecz mimo to przeszkadza Ci na przykład w nawiązywaniu relacji z ludźmi – możesz sięgnąć po skuteczne sposoby radzenia sobie z emocjami. Dowiedz się, czym są spowodowane wahania nastroju podczas okresu i na krótko przed nim, by móc skutecznie na nie zareagować.
Wahania nastroju podczas okresu – przyczyny
Cykl miesięczny kobiet wiąże się z szeregiem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie. Powodują one wiele dokuczliwych objawów, które nasilają się tuż przed okresem. Mogą, ale nie muszą, być one powiązane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego, zwanego w skrócie PMS (ang. premenstrual syndrome). Do jego zdiagnozowania lekarze posługują się kryteriami opracowanymi przez Amerykańskie Towarzystwo Położników i Ginekologów w 2000 r. Obejmują one aż 300 różnych objawów. Kobiety zwykle posługują się terminem „napięcie przedmiesiączkowe” w odniesieniu do jakichkolwiek zmian w organizmie, związanych ze zbliżającym się okresem. Tymczasem do stwierdzenia PMS konieczne jest spełnienie pięciu przesłanek:
- co najmniej jeden objaw występuje minimum pięć dni przed menstruacją i ustępuje w ciągu czterech dni po rozpoczęciu krwawienia;
- objawy nie występują w fazie folikularnej cyklu miesiączkowego;
- objawy są na tyle silne, by zakłócać funkcjonowanie;
- objawy występują w większości cyklów miesiączkowych;
- objawy nie stanowią zaostrzenia już zdiagnozowanych zaburzeń.
Objawy emocjonalne (często w towarzystwie symptomów behawioralnych i somatycznych) pojawiają się w fazie lutealnej (od owulacji do miesiączki) i ustępują w pierwszych dniach fazy folikularnej (od miesiączki do owulacji). Rozpoczęcie okresu nie oznacza więc, że natychmiast znikną nieprzyjemne odczucia. Łagodnieją one stopniowo i mogą być odczuwane przez kilka początkowych dni menstruacji. Jeśli mimo zakończenia krwawienia nadal Ci towarzyszą – nie jest to powiązane z PMS i wymaga konsultacji z lekarzem.
Czym właściwie są spowodowane zmiany nastroju podczas okresu? Niestety powód wahań emocjonalnych i spadków nastroju w fazie lutealnej cyklu nie jest do końca wyjaśniony. Najprawdopodobniej jest to skutek zmian stężenia estrogenów i progesteronu oraz uwalniania prostaglandyn. Możliwy jest też wpływ estragonu (estradiolu) i progesteronu na układ neuroprzekaźników serotoniny (hormonu szczęścia, odpowiedzialnego za kontrolę emocji i samopoczucia) i kwasu gamma-aminomasłowego (odpowiedzialnego za hamowanie pobudzenia nerwowego).
Zmiany nastroju podczas okresu – jak się objawiają?
Wahania nastroju podczas okresu i tuż przed jego rozpoczęciem nie są tak samo odczuwane przez wszystkie kobiety. Nawet jeśli zmagasz się z tą przypadłością – możesz odczuwać ją z różnym natężeniem podczas każdego cyklu.
Wśród objawów związanych z samopoczuciem i sferą emocjonalną, które pojawiają się w fazie lutealnej i ustępują w pierwszych dniach krwawienia miesiączkowego, wyróżnić można:
- zwiększoną drażliwość,
- zmienność samopoczucia,
- poczucie lęku,
- zwiększone napięcie nerwowe,
- wrażenie braku kontroli,
- ospałość.
Jeśli zmiany nastroju podczas okresu są tak silne, że utrudniają Ci nawiązywanie relacji z ludźmi i normalne funkcjonowanie w domu, czy miejscu pracy – być może cierpisz na zespół napięcia przedmiesiączkowego lub nawet jego bardziej nasiloną postać – przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne (PMDD). W takiej sytuacji skonsultuj się z lekarzem, który ustali odpowiednie metody łagodzenia symptomów. Jeśli jednak wahania nastroju, czy spadki samopoczucia nie są aż tak silne, lecz mimo wszystko są dokuczliwe – możesz skorzystać ze sprawdzonych domowych sposobów na wspomaganie równowagi emocjonalnej.
Przeczytaj także: Jesienna chandra – czym jest i jak sobie z nią radzić?
Jak można reagować na wahania nastroju podczas okresu?
W celu zminimalizowania wahań nastroju podczas okresu warto zmienić nawyki żywieniowe. W fazie lutealnej cyklu istotna jest przyswajalność tryptofanu — zwróć uwagę na składniki, które wspomogą jego wchłanianie. W czasie przemian enzymatycznych tego związku produkowana jest serotonina zwana hormonem szczęścia.
Wyeliminuj z jadłospisu kofeinę, alkohol i cukier rafinowany, które mają działanie pobudzające. Zadbaj natomiast o zwiększoną podaż wapnia (pomaga w utrzymaniu prawidłowego przekaźnictwa nerwowego), magnezu (pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych) i witamin — zwłaszcza B6 (przyczynia się do regulacji aktywności hormonalne)j. Pomocne w reakcji na napięcia nerwowe mogą być też napary ziołowe i suplementy diety z melisą i rumiankiem, które przyczyniają się do utrzymania optymalnego odprężenia i poprawiają samopoczucie.
Korzystny wpływ na stabilność emocjonalną ma aktywność fizyczna o umiarkowanym nasileniu. Rozważ ćwiczenia relaksacyjne, takie jak joga. Dzięki temu zminimalizujesz odczuwanie stresu i łatwiej będzie Ci utrzymać nastrój w równowadze.
Cennym wsparciem naturalnego odprężenia są suplementy z CBD. Kannabidiol (CBD) wyekstrahowany z konopi włóknistych w odróżnieniu od THC nie ma działania psychoaktywnego.
Dowiedz się również: Jakie są rodzaje suplementów?
Bibliografia
- W. Krawczyk, E. Rudnicka-Drożak, Zespół napięcia przedmiesiączkowego, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2011, t. 17, nr 3, s. 145–147.
- P. Brudkiewicz, Zaburzenia emocjonalne i psychiczne związane z cyklem miesiączkowym, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/77226,zaburzenia-emocjonalne-i-psychiczne-zwiazane-zcyklem-miesiaczkowym, dostęp: 28.01.2022 r.
- P. Glibowski, A. Misztal, Wpływ diety na samopoczucie psychiczne, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2016, nr 1, s. 1–9.
