Lek a suplement diety – czy to ten sam produkt, czy dwa różne?
Wiele preparatów zawierających witaminy i substancje wspomagające funkcjonowanie organizmu dostępnych jest w aptekach i sklepach internetowych w formie suplementów lub leków. Nie są to jednak nazwy, które należy traktować jako synonimy, bo odnoszą się do dwóch różnych kategorii produktów. Czym się różni suplement diety od leku?
Lek a suplement diety – różnice w definicji
Zgodnie z zapisami ustawy z 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne – lekiem (a właściwie produktem leczniczym) jest substancja, która zapobiega chorobom lub je leczy. Może mieć również funkcję diagnostyczną. W takiej sytuacji lek jest podawany, aby po zaobserwowaniu reakcji organizmu lekarz mógł odpowiednio dopasować dalsze leczenie. Lek może być stosowany także dla przywrócenia lub zmiany niektórych funkcji fizjologicznych. Mowa wówczas o wpływie substancji np. na układ immunologiczny lub metaboliczny.
W powyższej ustawie nie wspomina się o suplementach diety. Definicja produktów tego typu została sprecyzowana w ustawie z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Zgodnie z jej zapisami suplementem diety jest żywność stanowiąca skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych, substancji odżywczych, które mają na celu uzupełnienie tychże w organizmie. Jest to więc forma uzupełnienia diety.
Różnica między lekiem a suplementem – oświadczenia medyczne
Oświadczenie medyczne to rodzaj gwarancji, że stosowane substancje mają właściwości farmakologiczne. Zażywając je, możesz oczekiwać, że unikniesz pewnych chorób bądź wyleczysz te, które zdążyły się już rozwinąć. Oświadczenie medyczne znajduje zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do leków. Suplementy diety – ze względu na przynależność do odrębnej kategorii – nie mogą posiadać ani deklarować w opisie takich informacji.
Jak więc można rozpoznać, czy ma się do czynienia z lekiem, czy z suplementem diety, nie zaglądając do ulotki? Wystarczy zapoznać się z informacjami podanymi przez producenta. Jeśli masz w ręku suplement diety, a nie lek – taka informacja będzie widoczna na opakowaniu produktu. Zwróć też uwagę na charakterystyczne stwierdzenia, takie jak np. „Suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety”.
Sprawdź także: Jakie są rodzaje suplementów?
Suplement diety a lek – składniki
Zarówno leki, jak i suplementy diety mogą co do zasady zawierać te same składniki. Najczęściej dotyczy to witamin, makroelementów, składników mineralnych oraz ekstraktów z roślin. Jaka jest zatem różnica między suplementem a lekiem w kontekście składników preparatu? Nie zawsze jest to rodzaj substancji, ani sama metoda ich pozyskiwania, ale znaczenie ma przede wszystkim zastosowana ilość składnika wywołująca odmienne działanie.
Dodatkowo surowce do produkcji leków mają jakość farmaceutyczną, a te wykorzystywane do wytwarzania suplementów – spożywczą. Innymi słowy, leki muszą spełniać podwyższone kryteria jakościowe podczas ich wytwarzania, a co najważniejsze, w odróżnieniu od suplementów diety, wykazują działanie profilaktyczne lub terapeutyczne. Natomiast zadaniem suplementów, będących uzupełnieniem diety, jest dostarczenie organizmowi odpowiednich składników np. składników odżywczych po to, by wesprzeć jego funkcjonowanie (wywołać efekt odżywczy lub inny skutek fizjologiczny). Nie można jednak powiedzieć, że suplement leczy choroby lub im zapobiega.
Czym się różni lek od suplementu? Oznaczenie opakowania
W przypadku leku, o spodziewanych efektach profilaktycznych i terapeutycznych informuje wspomniane wcześniej oświadczenie medyczne zawarte w ulotce. Pozwala ono mieć pewność, że składniki wybranego preparatu wpływają na organizm w określony sposób, zapobiegając chorobom, lecząc je lub chroniąc przed ich ponownym rozwojem. Suplement diety nie może tego zapewnić ani nawet sugerować leczniczych właściwości, ponieważ lekiem nie jest. Suplement diety wspiera za to organizm poprzez uzupełnienienie diety. Informacja o tym, że masz do czynienia z suplementem, a nie z lekiem, musi zostać wyraźnie podana na opakowaniu produktu.
Co lepsze – lek czy suplement?
Stosowanie zarówno leków, jak i suplementów diety zgodnie z zaleceniami jest bezpieczne dla organizmu. Każda z kategorii ma natomiast inne działanie i oczekiwane skutki, co należy dopasować indywidualnie do potrzeb jednostki. Szczególnie ważne jest przestrzeganie zalecanych dawek (w przypadku leków) i dziennych porcji (w przypadku suplementów). Ponadto tak jak lek wymaga konsultacji ze specjalistą z zakresu medycyny odnośnie zasadności przyjmowania go, tak potrzebę stosowania suplementu diety warto skonsultować z lekarzem, farmaceutą lub dietetykiem.
Właściwością leków jest zapobieganie chorobom lub leczenie ich, natomiast suplementów – wspieranie funkcjonowania organizmu. Cele stosowania tych środków są inne. W praktyce zdarza się jednak, że farmakoterapia bywa wspierana suplementacją.
Przeczytaj także: Suplementy na odporność – co pomoże?
Bibliografia
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. prawo farmaceutyczne, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20011261381/U/D20011381Lj.pdf, dostęp: 14.01.2022 r.
- Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20061711225/U/D20061225Lj.pdf, dostęp: 14.01.2022 r.
- Suplementy diety czy leki?, https://www.gov.pl/web/psse-wabrzezno/suplementy-diety-czy-leki, dostęp: 14.01.2022 r.
