Po 60 latach WHO zmienia swoje stanowisko w sprawie leczniczej marihuany
W środowisku aktywistów działających na rzecz popularyzacji wiedzy o leczniczych właściwościach konopi oczekiwanie na aktualizację stanowiska Światowej Organizacji Zdrowia zmieniło się w prawdziwy dreszczowiec.
Co prawda już w sierpniu 2018 roku, po ukazaniu się zaleceń z czterdziestego posiedzenia Komisji Eksperckiej Światowej Organizacji Zdrowia ds. Uzależnień (ECDD), spekulowano, że oficjalna zmiana stanowiska WHO jest tuż-tuż, jednak pod koniec roku WHO niespodziewanie wstrzymało się z publikacją nowych rekomendacji. Ostatecznie z dawna wyczekiwana zmiana przyszła pod koniec stycznia 2019 roku, wraz z wynikami prac ECDD przedstawionymi podczas czterdziestego pierwszego posiedzenia Komisji – WHO oficjalnie zmieniła swoje rekomendacje dotyczące klasyfikacji konopi. Rekomendacje, które mocno trzymały się na swoich, nieznajdujących poparcia w nauce, pozycjach od roku 1961, kiedy to uchwalono Jednolitą Konwencję ONZ ds. Narkotyków i Substancji Odurzających. Po tym przełomowym kroku WHO, obecnie należy czekać na aktualizację polityk samego ONZ – a potem tylko obserwować jak kolejno padają kolejne kostki prohibicyjnego domina.
Konopie i rekomendacje WHO oraz ECDD
Najważniejsze zmiany w nowych rekomendacjach WHO dotyczą przesunięć poszczególnych konopnych preparatów do innych, łagodniejszych kategorii:
Konopie jako takie mają zostać usunięte z IV (najbardziej restrykcyjnej) grupy substancji;
-
- THC, jego izomery i stereoizomery oraz oparte na nim leki mają zostać przesunięte do grupy I;
- Całkowite usunięte z grupy I mają zostać konopne ekstrakty i tynktury;
- W przypadku CBD obowiązująca konwencja ds. Środków psychoaktywnych z 1972 roku ma zostać zaktualizowana – środki zawierające głównie kannabidiol, w których zawartość delta-9-tetrahydrokannabinolu nie przekracza 0,2 procent mają od teraz nie stanowić przedmiotu kontroli międzynarodowej.
Poniżej zamieszczamy tłumaczenie dotyczącego tej rewolucyjnej zmiany artykułu think-tanku FAAAT, wraz z listem Tedrosa Adhanom Ghebreyesusa, dyrektora komisji ECDD do sekretarza generalnego ONZ, Antonio Guterresa.
Po raz pierwszy odkąd konopie zostały ujęte w Jednolitej Konwencji Narkotykowej, ich klasyfikacja w prawie międzynarodowym została uaktualniona. WHO, jedyna upoważniona do takiej zmiany agencja międzynarodowa – oficjalnie zakończyła proces oceny dostępnych doniesień i badań dotyczących konopi, będzie publikować podparte dowodami naukowymi rekomendacje w sprawie wartości terapeutycznej i potencjalnych zagrożeń związanych z Cannabis sativa L.
Zdecydowanie pozytywny efekt działań ekspertów WHO w sposób jednoznaczny uznaje medyczne zastosowania konopi i kannabinoidów, przywracając je tym samym nowoczesnej farmakopei. Jednocześnie WHO w sposób wyważony prezentuje zagrożenia związane ze stosowaniem Cannabis, de facto odrzucając swoje stanowisko z roku 1954, według którego “powinno się podjąć wysiłki w kierunku usunięcia konopi z wszelkiej legalnej działalności medycznej”.
Taki ruch WHO stanowi znaczący przełom dla międzynarodowego podejścia do konopi, a zarazem zdecydowane zwycięstwo faktów naukowych nad polityką. Nowe stanowisko WHO wywrze globalny wpływ na wprowadzane na poziomie poszczególnych państw reformy. Przepisy w wielu krajach wprost zależą od klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia – zmiany w klasyfikacji konopi dotyczyć więc ich będą w sposób bezpośredni. Również państwa, które wypracowały własny system klasyfikacji substancji narkotycznych prawdopodobnie złagodzą teraz swój stosunek do Cannabis. Także inne organizacje międzynarodowe, takie jak INCB – Międzynarodowa Rada Kontroli Środków Odurzających, wystosują teraz zapewne własne, uaktualnione wytyczne dla swoich państw członkowskich i będą przyglądać się dostępności konopi i kannabinoidów w globalnym systemie opieki zdrowotnej. Zapowiedziany na luty najbliższy raport INCB powinien zaprezentować nam aktualne stanowisko Rady w sprawie konopi.
Państwa członkowskie ONZ muszą teraz zaakceptować w zwykłym głosowaniu większościowym oficjalne rekomendacje ONZ, tym samym zatwierdzając poprawkę klasyfikacji Jednolitej Konwencji Narkotykowej. Głosowanie to planowano pierwotnie na marzec bieżącego roku, jest jednak całkiem możliwe, że wskutek dwumiesięcznego opóźnienia w publikacji rekomendacji WHO zostanie ono przełożone na rok 2020.
Znaczącą rolę w procesie odnowy rekomendacji WHO odegrał think-tank FAAT, który pełnił również rolę obserwatora gwarantującego niezależność, obiektywność i dokładność procesu oceny materiałów dot. Konopi. Publikując mocne i jednoznaczne rekomendacje WHO wykazało się wielkim zdecydowaniem i odwagę – teraz należy rekomendacje te zrozumieć, uszanować i wdrożyć.
Wysunięta przez WHO rekomendacja nowej klasyfikacji konopi zawiera również propozycję znacznego uproszczenia i ujednolicenia międzynarodowej kontroli Cannabis, oznacza też zwiększoną możliwość zapewniania przez państwa członkowskie dostępu do medycznych i badawczych zastosowań konopi w sposób legalny i bezpieczny. Nowy, wyjątkowy (a może właśnie całkiem normalny) status konopi powinien zachęcić państwa członkowskie ONZ do zastosowania bardziej śmiałej polityki wobec konopi i kannabinoidów.
Michael Kravitz, doradca ds. Międzynarodowej polityki narkotykowej z FAAAT:
Dzisiaj WHO poczyniło ogromny krok w kierunku bardziej racjonalnej polityki narkotykowej. Czas byśmy wszyscy wsparli nowe rekomendacje WHO i zadbali o to, by ustalenia naukowe nie ustąpiły przed interesami polityków. Podziękujmy ekspertom WHO za ich pracę oraz przywódcom WHO za konsekwentną obronę praw pacjentów na całym świecie.
Kenzi Riboulet-Zemouli, szef działu badań FAAAT:
Decyzja WHO to najlepsze, na co mogliśmy liczyć. Mamy do czynienia z początkiem nowego rozdziału w międzynarodowej polityce konopne, zwrotu w kierunku polityk opartych na dowodach naukowych i zorientowanych na dobro pacjentów.
***
Oto oficjalne pismo Komisji z rekomendacjami WHO:
Jego Ekscelencja
Pan António Guterres
Sekretarz Generalny ONZ
24 stycznia 2019 r.
Szanowny Panie Sekretarzu,
Czterdzieste pierwsze posiedzenie Komisji Eksperckiej Światowej Organizacji Zdrowia ds. Uzależnień (ECDD) miało miejsce w dniach 12 – 16 listopada ubiegłego roku w siedzibie głównej WHO w Genewie. Zgodnie z rekomendacjami czterdziestego posiedzenia ECDD, które miało miejsce w czerwcu minionego roku i dotyczyło przeglądu wstępnego dotyczącego konopi i środków pokrewnych, podczas czterdziestego pierwszego posiedzenia Komisji dokonano krytycznej analizy wyżej wymienionych środków celem ustalenia najbardziej odpowiedniego poziomu międzynarodowej kontroli konopi, a także tego czy Światowa Organizacja Zdrowia WHO powinna wystosować rekomendacje zmiany poziomu kontroli tychże.
Dodatkowo, Komisja przyjrzała się również tzw. Nowym Substancjom Psychoaktywnym (NPS), pięć z których stanowiły syntetyczne opioidy, a także dwóm lekom przeciwbólowym: pregabalinie i tramadolowi. Rekomendacje dotyczące tych środków przesyłamy w odrębnym liście opatrzonym tą samą datą.
Przeglądu konopi i substancji pokrewnych dokonano w związku z zaleceniami Rezolucji 52/4 Komisji ds. Środków Odurzających , w której Komisja zobowiązała ECDD do opracowania zaktualizowanego raportu dot. Cannabis.
W odniesieniu do artykułu 3, paragrafów 1, 3, 5 i 6 Jednolitej Konwencji ONZ ds. Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961 zaktualizowanej przez Protokół z roku 1972, oraz do artykułu 2 paragrafów 1 i 4 Jednolitej Konwencji ds. Substancji Psychoaktywnych z roku 1971, mam zaszczyt przedstawić następujące rekomendacje czterdziestego pierwszego posiedzenia Komisji ECDD:
Konopie i substancje pochodne:
- Konopie i żywica konopi
- Komisja rekomenduje usunięcie konopi i ich żywicy z Grupy IV Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Dronabinol (delta-9-tetrahydrokannabinol)
- Komisja rekomenduje, dodanie dronabinolu do Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Komisja rekomenduje, usunięcie dronabinolu z Grupy II Jednolitej Konwencji ds Substancji Psychoaktywnych z roku 1971 – w zależności od zastosowania rekomendacji o dodaniu dronabinolu i jego stereoizomerów do Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Tetrahydrokannabinol (i izomery delta-9-tetrahydrokannabinolu)
- Komisja rekomenduje dodanie tetrahydrokannabinolu do Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961 – w zależności od zastosowania rekomendacji o dodaniu dronabinolu i jego stereoizomerów do Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Komisja rekomenduje usunięcie tetrahydrokannabinol z Grupy I Jednolitej Konwencji ds Substancji Psychoaktywnych z roku 1971 – w zależności od zastosowania rekomendacji o dodaniu tetrahydrokannabinolu do Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Ekstrakty i tynktury z konopi
- Komisja rekomenduje usunięcie ekstraktów i tynktur z konopi z Grupy I Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
- Środki zawierające kannabidiol (CBD)
- Komisja rekomenduje wprowadzenie w życie rekomendacji z czterdziestego posiedzenia ECDD, by preparaty stanowiące czyste CBD nie były klasyfikowane przez Międzynarodowe Konwencje Kontroli Obrotu Narkotykami poprzez dodanie do zapisów Jednolitej Konwencji dotyczących konopi i ich żywicy w Grupie I Konwencji z 1961 następującego przypisu:
[Podział zawijania tekstu]Środki zawierające głównie kannabidiol, w których zawartość delta-9-tetrahydrokannabinolu nie przekracza 0,2 procent nie stanowią przedmiotu kontroli międzynarodowej.
- Środki wyprodukowane na drodze syntezy chemicznej bądź stanowiące przetwory konopi, które stanowią jedno- lub wieloskładnikowe preparaty farmaceutyczne, a z których nie da się domowymi sposobami wyekstrahować delta-9-tetrahydrokannabinolu (dronabinolu) w ilościach mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego
- Komisja rekomenduje dodanie takich środków do Grupy III Jednolitej Konwencji ONZ ds Narkotyków i Substancji Odurzających z roku 1961.
Szczegółowa ocena w/w substancji oraz badania naukowe, na których ją oparto, zawarte są w Raporcie Końcowym z czterdziestego pierwszego posiedzenia Komisji Eksperckiej Światowej Organizacji Zdrowia ds. Uzależnień (ECDD). Streszczenie raportu dołączone jest do niniejszego listu jako Aneks I.
Jestem bardzo zadowolony z dotychczasowego przebiegu współpracy między WHO, Urzędem ONZ ds Narkotyków i Przestępczości (UNODC) oraz Międzynarodową Radą Kontroli Środków Odurzających (INCB); w szczególności za wsparcie, jakiego organizacje te udzieliły Komisji ECDD (w tym i udział przedstawicielu UNODC i INCB w czterdziestym pierwszym posiedzeniu Komisji), w szerszym zaś kontekście – za wdrożenie rekomendacji wykonawczych Specjalnej Sesji Walnego Zgromadzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNGASS) z 2016 roku.
Z poważaniem,
Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus
Dyrektor Generalny ECDD